کنه شکارگر Amblyseius swirskii و قارچ بیمارگرBeauveria bassiana از دشمنان طبیعی مهم سفید بالک گلخانه Trialeurodes vaporariorum هستند. در بررسی کارایی و انتخاب دشمنان طبیعی، تعیین ترجیح غذایی آنها، هنگامی که دشمن طبیعی در برابر میزبان آلوده یا غیر آلوده به عوامل بیمارگر قرار می گیرد، از اهمیت خاصی برخوردار است. در این تحقیق ترجیح غذایی کنه شکارگر دو روز پس از بالغ شدن در برخورد با پوره سن سوم سفید بالک گلخانه غیر آلوده و تیمار شده با قارچ B. bassiana در دو تیمار زمانی 24 و 48 ساعت بعد از آلودگی شکار با استفاده از شاخص بتای منلی تعیین شد.
فهرست مطالب
شکارگر هایی که 24 ساعت گرسنگی داده شده بودند بر روی دیسک های برگی خیار رهاسازی شدند و پس از 24 ساعت تعداد سفید بالک های مصرف شده شمارش شدند. آزمایش درون ظروف پتری تهویه دار و به مدت 24 ساعت انجام شد. براساس نتایج مقدار شاخص در بازه زمانی 24 و بازه زمانی 48 ساعت پس از تیمار شدن میزبان به قارچ، به ترتیب 19/۰±15/4 و 12/۰±23/۲ برآورد شد. نتایج نشان داد، A. swirskii در تغذیه از سفید بالک های غیر آلوده در مقابل سفید بالک های تیمار شده با قارچ در بازه زمانی 24 ساعت (0034/0>P) و 48 ساعت (0001/0P)
مواد و روش ها كاشت گياهان ميزبان در شرايط گلخانه
در پژوهش حاضر، به منظور تشکیل کلنی کنه تارتن دولکه ای و سفید بالک پنبه در شرایط گلخانه به ترتیب از بذرهای گیاه لوبیا چیتی (رقم خمین) و خیار (رقم نگین( استفاده شد. بذرهای مورد استفاده از فروشگاههای مورد تأیید سازمان حفظ نباتات استان کهگیلویه و بویراحمد تهیه شدند. بذور مذکور ابتدا جوانه دار شده و سپس در شرایط گلخانه با دمای 5 ± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 20± 75 درصد و شرایط روشنایی طبیعی درون گلدانهای پالستیکی به ارتفاع 25 و قطر دهانه 18 سانتیمتر که با نسبت مساوی از خاک حاصلخیز مزرعه، ماسه و کود دامی پرشده بودند، کشت شدند. در طول مراحل پرورش، عملیات آبیاری و کود دهی گیاهان به صورت منظم انجام پذیرفت.
علاوه بر این، هیچگونه آفتکشی نیز مورد استفاده قرار نگرفت. لازم به ذکر است که به منظور جلوگیری از آلودگی گیاهان به آفات ناخواسته ای که در شرایط گلخانه فعال میباشند، گلدانها درون قفس های توری به ابعاد 100×100×100 سانتیمتر نگهداری شدند.
گیاهان پرورش یافته به منظور تشکیل کلنی کنه تارتن دولکه ای و سفید بالک پنبه در شرایط گلخانه و همچنین تهیه واحدهای آزمایشی مورد نیاز در انجام آزمایش ها ( قفس مانگر ) مورد استفاده قرار گرفتند.
نمونه برداری از جمعيت كنه تارتن دولكه ای و سفيد بالک پنبه و تشكيل كلنی در شرايط گلخانه
به منظور تشکیل کلنی کنه urticae. T و سفیدبالک .Btabaci در شرایط گلخانه، نمونه برداری هایی از مناطق آلوده به این آفات در استان کهگیلویه و بویراحمد صورت گرفته و نمونه های جمعآوری شده به منظور خالص سازی به آزمایشگاه تحقیقاتی گروه گیاه پزشکی دانشگاه یاسوج منتقل شدند. نمونه های جمع آوری شده پس از انتقال به آزمایشگاه، به دقت با استفاده از دستگاه استریومیکروسکوپ مورد بررسی قرار گرفته و مواردی که آلوده به عوامل بیمارگر بوده و یا علائم پارازیتیسم در آنها مشاهده میشد، حذف شدند. در مرحله بعد، نمونه های جمع آوری شده از کنه تارتن دولکهای به قفس های توری حاوی گیاه لوبیا و نمونه های سفید بالک پنبه به قفسه ای توری حاوی گیاه خیارانتقال یافتند. لازم به ذکر است که در تمام مراحل مختلف انجام آزمایش، کلنی های کنه تارتن دولکه ای و سفید بالک پنبه در سالن های مجزای گلخانه نگهداری شدند. آفات مذکور قبل از شروع آزمایش حداقل به مدت 3-4 نسل در شرایط گلخانه پرورش یافتند. در طول مراحل پرورش به صورت مرتب گیاهان جدید به قفسه ای حاوی کلنی کنه تارتن و سفیدبالک اضافه میشد.
پرورش كنه غلات
نمونه های اولیه کنه putrescentiae. T از کلنی موجود در آزمایشگاه تحقیقاتی گروه گیاه پزشکی دانشگاه یاسوج تهیه شده و با استفاده از بستر غذایی حاوی سبوس گندم و مخمر نان (9 قسمت سبوس + 1 قسمت مخمر) پرورش داده شدند. در پرورش این آفت، طلق های پلاستیکی شفاف به ابعاد 15×25 سانتیمتر روی بستر پنبه اشباع شده با محلول آب نمک غلیظ قرار گرفتند و اطراف آنها با نوارهای پنبه ای مسدود شد. بسترهای پنبه ای در کف ظرف های پلاستیکی به ابعاد 20×30 سانتیمتر قرار گرفتند. استفاده از محلول آب نمک در بستر محیط پرورش به دلیل ممانعت از گسترش کنه ها درون دستگاه ژرمیناتور و همچنین جلوگیری از ایجاد بوی نامطبوع در محیط پرورش آنها صورت پذیرفت. سپس مقدار 30 گرم از غذای مصنوعی روی سطح طلق پلاستیکی پخش شده و نمونه های کنه غلات با استفاده از قلم موی ظریف روی بسترها منتقل شدند. کلنی کنه غلات تا زمان استفاده در آزمایشها، درون دستگاه ژرمیناتور با دمای 1 ± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و شرایط تاریکی کامل نگهداری شد. الزم به ذکر است که هر از 3 روز مقدار 5 گرم غذای مصنوعی با استفاده از قاشقک های استریل در سطح محیط پرورش به صورت یکنواخت پخش میشد.
تشكيل كلنی كنه شكارگر swirskii. A در شرايط آزمايشگاه
نمونه های اولیه کنه شکارگر swirskii. A از کلنی موجود در آزمایشگاه تحقیقاتی گروه گیاه پزشکی دانشگاه یاسوج تهیه شد. پایه این کلنی نمونه هایی بود که از طریق شرکت گیاه (نماینده رسمی شرکت کوپرت هلند) به منظور رها سازی در گلخانه ها وارد کشور شده بود. نمونه های مذکور با استفاده از روش جزیره پرورش داده شدند. استفاده از این روش شامل اسفنجی غوطه ور در ظرف آب می باشد که در سطح رویی آن طلقی پلاستیکی قرار گرفته است.
غوطه وری اسفنج در آب به منظور تأمین رطوبت و ممانعت از فرار کنه های شکارگر و ورود سایر عوامل میباشد. علاوه بر این، اطراف طلق جهت جلوگیری از فرار کنه های شکارگر با نوارهای دستمال کاغذی محصور شد. قرار گرفتن نوارهای دستمال کاغذی به گونه ای بود که لبه آنها درون آب قرار گیرد. بستر مورد استفاده به منظور پرورش کنه های شکارگر برگ های گیاه لوبیا بود که به صورت روزانه از گیاهان پرورش یافته در شرایط گلخانه جدا شده و در سطح محیط پرورش قرار میگرفتند. در مدت زمان انجام آزمایش، به منظور تغذیه کنه های شکارگر از نسبت های مساوی ( 1:1:1) کنه تارتن دولکه ای (لارو و پوره سن اول)، سفید بالک پنبه (تخم) و کنه غلات (تخم) به عنوان طعمه استفاده شد. جزیره های مذکور درون دستگاه ژرمیناتور و در شرایط دمایی 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره روشنایی 14 ساعت نگهداری شدند.
مرجان سیدی و مهدی ترک
این مقاله چکیده ای از مقاله پژوهشی با عنوان: ترجیح غذایی کنه شکارگر Amblyseius swirskii روی سفید بالک گلخانه Trialeurodes vaporariorumتیمار شده و تیمار نشده با قارچ Beauveria bassiana